Σφαγή στα Δαρδανέλια, τρομακτικές απώλειες στα μέτωπα
Με την έναρξη του πολέμου, οι Τούρκοι είχαν αποκλείσει τα Δαρδανέλια, αποκόπτοντας τους Ρώσους και από τη Μεσόγειο, ενώ οι Γερμανοί τους είχαν φράξει τη θαλάσσια οδό από τη Βαλτική. Ρωσικές δυνάμεις πέρασαν τη μεθόριο με την Οθωμανική αυτοκρατορία στον ύψος του αρμενικού Ερζερούμ, στον Καύκασο, και εισέβαλαν στην Τουρκία. Τις τουρκικές δυνάμεις όμως διοικούσε Γερμανός στρατηγός, ο οποίος διέταξε αντεπίθεση. Οι Τούρκοι πήραν τους Ρώσους στο κυνήγι. Το φθινόπωρο του 1914, είχαν πάρει το Βατούμ (στη Γεωργία, σήμερα). Ο αρχηγός των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, μέγας δούκας Νικόλαος, ζήτησε (3 Ιανουαρίου 1915) από τους συμμάχους του στην Αντάντ να χτυπήσουν αυτοί τα Δαρδανέλια ή αλλού, ώστε να ελαφρωθεί η τουρκική πίεση.
Ως μέλος του βρετανικού πολεμικού συμβουλίου, αρμόδιος για τις ναυτικές επιχειρήσεις, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, από τις 25 Νοεμβρίου 1914, είχε προτείνει επίθεση του συμμαχικού στόλου εναντίον των Δαρδανελίων. Ο πρώτος λόρδος του ναυαρχείου, Τζον Άρμπουθνορ Φίσερ, είχε αντιδράσει. Το αίτημα του Νικόλαου επανέφερε στο προσκήνιο την πρόταση του Τσόρτσιλ. Μεγάλος αγγλογαλλικός στόλος συγκεντρώθηκε, κατέλαβε τα νησιά Λήμνο, Ίμβρο και Τένεδο και, στις 19 Φεβρουαρίου 1915, ξεκίνησε να κανονιοβολεί τις τουρκικές θέσεις στα Δαρδανέλια.
Οι Γερμανοί είχαν οργανώσει την άμυνα με σειρά ολόκληρη βαρέως πυροβολικού και πόντιση ναρκών. Ως τα μέσα Μαρτίου, οι Τούρκοι παρέμεναν αλώβητοι. Σχεδιάστηκε γενική επίθεση που θα επέτρεπε σε τέσσερα θωρηκτά να περάσουν τα στενά και να βάλουν στη μέση τα τουρκικά πολυβολεία. Η επιχείρηση εκδηλώθηκε στις 19 Μαρτίου και είχε τραγικά για τους Αγγλογάλλους αποτελέσματα. Δυο θωρηκτά βούλιαξαν, ένα τρίτο εγκαταλείφθηκε κι ένα άλλο υπέστη φοβερές ζημιές. Ο υπόλοιπος στόλος αναγκάστηκε να υποχωρήσει σε σημείο έξω από το βεληνεκές των τουρκικών πυροβόλων.
Οι Αγγλογάλλοι σχεδίασαν απόβαση στη χερσόνησο της Καλλίπολης που εκτείνεται στην ευρωπαϊκή πλευρά των στενών. Και πάλι ο Φίσερ πρόβαλε αντιρρήσεις. Και πάλι αγνοήθηκε. Η απόβαση πραγματοποιήθηκε στις 25 Απριλίου 1915, με τους συμμάχους να βγάζουν σε πέντε σημεία της στεριάς επτά μεραρχίες. Κόλλησαν στην ακτή που υπερασπίζονταν έξι τουρκικές μεραρχίες υπό τον Γερμανό Λίμαν φον Σάντερς και τον Τούρκο Εσάτ πασά, άλλοτε διοικητή των Ιωαννίνων, τον οποίο είχε αιχμαλωτίσει ο ελληνικός στρατός στα 1913.
Καθηλωμένοι στην ακτή, οι Αγγλογάλλοι σφάζονταν από τις τουρκικές αντεπιθέσεις, ενώ δυο θωρηκτά τους βυθίστηκαν από γερμανικό υποβρύχιο (το U – 21) και ένα τρίτο από τουρκικό τορπιλοβόλο που επάνδρωναν Γερμανοί. Στη Βρετανία, ο Φίσερ πρότεινε να αποσυρθούν οι δυνάμεις από την Καλλίπολη και να εγκαταλειφθεί η επιχείρηση κατάληψης των στενών. Ο Τσόρτσιλ επέμενε. Στις 15 Μαΐου 1915, ο Φίσερ υπέβαλε την παραίτησή του. Τέσσερα χρόνια αργότερα (1919), θα δημοσίευε τα απομνημονεύματά του με αυστηρή κριτική εναντίον του Τσόρτσιλ αλλά τότε όλα είχαν τελειώσει. Ο Φίσερ πέθανε στις 10 Ιουλίου 1920, σε ηλικία 79 χρόνων.
Οι σύμμαχοι έριξαν στις μάχες ακόμα δυο μεραρχίες αλλά οι Τούρκοι είχαν ενισχυθεί με ακόμα πέντε. Οι Αγγλογάλλοι σφάζονταν στην Καλλίπολη και ο επικεφαλής τους, στρατηγός σερ Άιαν Χάμιλτον, ζητούσε ενισχύσεις από ακόμα 95.000 άνδρες. Αυτή τη φορά, το πολεμικό συμβούλιο του αρνήθηκε. Οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν μάταιες. Τον Σεπτέμβριο του 1915, οι Αγγλογάλλοι σφάζονταν ακόμη στην Καλλίπολη, με τον Χάμιλτον να επιμένει να στέλνει τους άνδρες του στη σφαγή. Τον αντικατέστησαν με τον στρατηγό Κάρολο Μόνρο που είχε εντολή «να πράξει ό,τι νομίζει». Διέταξε «αθόρυβη εκκένωση» της Καλλίπολης. Τη νύχτα, 8 προς 9 Ιανουαρίου 1916, ο τελευταίος στρατιώτης αποχωρούσε. Στο σφαγείο του Χάμιλτον είχαν χάσει τη ζωή τους 130.000 άνδρες, ενώ ακόμα 60.000 βρέθηκαν εκτός μάχης από τις αρρώστιες που τους θέριζαν.
Για τη μάχη της Καλλίπολης, γράφτηκε πως «δεν υπήρξε στρατηγικό λάθος που να μην διαπράχθηκε», ενώ «η αποχώρηση έγινε άψογα», χωρίς καν να την αντιληφθούν οι Τούρκοι.